Phân biệt TĂNG CẢM GIÁC DA - BỤNG CỨNG NHƯ GỖ - ĐỀ KHÁNG THÀNH BỤNG - PHẢN ỨNG THÀNH BỤNG - PHẢN ỨNG DỘI - ẤN ĐAU ĐIỂM MCBURNEY
<3 Phân biệt TĂNG CẢM GIÁC DA - BỤNG CỨNG NHƯ GỖ - ĐỀ KHÁNG THÀNH BỤNG - PHẢN ỨNG THÀNH BỤNG - PHẢN ỨNG DỘI - ẤN ĐAU ĐIỂM MCBURNEY
 |
Quan điểm cá nhân sau quá trình tìm hiểu:
<3 Về dấu hiệu đau do phúc
mạc (do tích tụ máu trong khoang phúc mạc, hoặc do viêm phúc mạc). Ở đây các
yếu tố đó sẽ kích thích lên "phúc mạc thành" truyền dây TK về não bộ,
não bộ có phản ứng: 1. Đau và 2. Co cơ (cơ tăng trương lực để bảo vệ phúc mạc ở
trong, không bị thay đổi về độ căng phúc mạc).
<3 Đối với bệnh nhân bị đau phúc mạc thành thì sẽ:
1. Ấn đau rộng vùng bụng (do đau phúc mạc có tính chất lan tỏa, nếu không đau toàn bụng mà đau khu trú thì là đau cơ quan, như đau viêm ruột thừa ấn điểm Marc Burney bệnh nhân đau ở đó)Đau bụng do ở phúc mạc: Nếu trong ổ phúc mạc có nước tiểu hay máu thì đau ít, còn đau mà do có dịch vị dịch tụy trong ổ pm thì đau rất dữ dội. (Dịch trong - đục - mủ - phân, dịch tiêu hóa)
2. Co cơ theo các mức độ:
a. Bụng bệnh nhân đã gồng cứng sẵn (gọi là BỤNG CỨNG NHƯ GỖ) (thường trong thủng dạ dày)
b. Cơ năng và thực thể: Cơ năng bệnh nhân đau khi ho, khi thở.
Thực thể:
* Ấn vào da bệnh nhân đã đau: TĂNG CẢM GIÁC DA
* Ấn hết lớp da mới vào lớp cơ thấy bệnh nhân đã gồng cơ sẵn. ĐỀ KHÁNG THÀNH BỤNG * QUAN TRỌNG NHẤT CỦA VIÊM PHÚC MẠC (nặng hơn thì có Bụng cứng như gỗ)
* Ta khám, ấn vào bụng bệnh nhân, đè thấu lớp cơ có PHẢN ỨNG THÀNH BỤNG (lớp cơ bụng gồng lại -phản ứng lại tay ta khi ấn vào) đồng thời bệnh nhân kêu đau.
c. Do ít kích thích vào phúc mạc (viêm sớm, hoặc tích tụ máu ít) thì bệnh nhân ít có đau và ít co cơ như trên. Khi đó ta phải kích thích trực tiếp vào phúc mạc bằng cách căng dãn "nhanh" phúc mạc (nếu căng dãn từ từ bn không đau): ấn vào sâu rồi thả ra nhanh (PHẢN ỨNG DỘI Blumberg) hoặc, ấn bên hố chậu trái, đau bên hố chậu phải dấu DẤU Rovsing) phải như vậy mới phát hiện có vấn đề ở phúc mạc.
<3 Còn đối với bệnh nhân đau do tạng bị viêm
Đau theo dạng đau kiểu tạng, khu trú vùng tạng đó, đau
do TK tạng. Vì vậy khi ấn vào tạng thì phải ấn sâu hơn nhiều (so với đau do
viêm phúc mạc)
Kết luận: Có Phản ứng thành bụng > đề kháng thành bụng và
Marc Burney dương
+ Giai đoạn sau của viêm RT: Ruột thừa vỡ (nên RT xẹp không còn căng -> không đau tạng nữa) đồng thời có "vỡ" dịch viêm lan nhiều ra khoang phúc mạc (có thể viêm khu trú hoặc viêm lan tỏa)
Kết luận" Có đề kháng thành bụng và McBurney âm tính
=> Vì vậy khi Khám thực thể ấn bụng để kiểm tra Viêm ruột thừa (bệnh nhân có cơ năng đau hố chậu phải): Ấn từ nơi đau tới không đau:
_ Nếu gần vùng hố chậu phải có đề kháng + thì khỏi ấn phản ứng thành bụng và khỏi ấn McBurney. Và kết luận Ấn đau HCP; ĐKTB +; MB -
_ Nếu không có đề kháng (hay ĐK -) thì ấn phản ứng thành bụng. Nếu phản ứng thành bụng +, ấn thếm McBurney cũng +. -> ok
_ Nếu phản ứng thành bụng -, ấn Marc Burney + thì ấn thêm phản ứng dội.
----
Nếu có đề kháng thì chắc chắn có viêm PM và ruột thừa vỡ, không cần làm PUTB và McBurney. (McBurney - do vỡ RT rồi và gây viêm PM)
Nếu không có đề kháng thì làm thử PUTB và McBurney. Nếu không có PUTB thì làm PU dội. Tuy nhiên cái này không thể kết luận Marc Burney + (vì bản chất là đau tạng nên nếu chưa vỡ RT thì MB thường +). Tuy nhiên PUTB và PU dội ít có giá trị chẩn đoán viêm PM)
Nếu đề kháng -, PUTB - , PU dội - thì không nghĩ tới viêm PM được.
<3 ÁP DỤNG VÀO VIÊM RUỘT THỪA
+ Viêm ruột thừa cấp - Giai đoạn đầu Ruột thừa viêm căng lên (đau tạng) có "thấm" dịch ra vùng phúc mạc lân cận.Kết luận: Có Phản ứng thành bụng > đề kháng thành bụng và
Marc Burney dương
+ Giai đoạn sau của viêm RT: Ruột thừa vỡ (nên RT xẹp không còn căng -> không đau tạng nữa) đồng thời có "vỡ" dịch viêm lan nhiều ra khoang phúc mạc (có thể viêm khu trú hoặc viêm lan tỏa)
Kết luận" Có đề kháng thành bụng và McBurney âm tính
=> Vì vậy khi Khám thực thể ấn bụng để kiểm tra Viêm ruột thừa (bệnh nhân có cơ năng đau hố chậu phải): Ấn từ nơi đau tới không đau:
_ Nếu gần vùng hố chậu phải có đề kháng + thì khỏi ấn phản ứng thành bụng và khỏi ấn McBurney. Và kết luận Ấn đau HCP; ĐKTB +; MB -
_ Nếu không có đề kháng (hay ĐK -) thì ấn phản ứng thành bụng. Nếu phản ứng thành bụng +, ấn thếm McBurney cũng +. -> ok
_ Nếu phản ứng thành bụng -, ấn Marc Burney + thì ấn thêm phản ứng dội.
----
Nếu có đề kháng thì chắc chắn có viêm PM và ruột thừa vỡ, không cần làm PUTB và McBurney. (McBurney - do vỡ RT rồi và gây viêm PM)
Nếu không có đề kháng thì làm thử PUTB và McBurney. Nếu không có PUTB thì làm PU dội. Tuy nhiên cái này không thể kết luận Marc Burney + (vì bản chất là đau tạng nên nếu chưa vỡ RT thì MB thường +). Tuy nhiên PUTB và PU dội ít có giá trị chẩn đoán viêm PM)
Nếu đề kháng -, PUTB - , PU dội - thì không nghĩ tới viêm PM được.
